Γυναικολογία

Η ύπουλη πάθηση

Η γυναικολογική πάθηση με το όνομα ενδομητρίωση προκαλεί τρόμο στις γυναίκες, καθώς έχει συνδεθεί με προβλήματα υπογονιμότητας και έντονου πόνου. Υπολογίζεται ότι 1 στις 10 γυναίκες που δεν μπορούν να τεκνοποιήσουν, έχουν ενδομητρίωση.
Η ενδομητρίωση έχει πάρει το όνομά της από το ενδομήτριο, δηλαδή τον βλεννογόνο που επενδύει την εσωτερική κοιλότητα της μήτρας. Όταν λέμε ότι μια γυναίκα έχει ενδομητρίωση, τότε επί της ουσίας έχει εμφανίσει έναν ιστό που μοιάζει με τον βλεννογόνο του ενδομητρίου αλλά σε περιοχές εκτός της μήτρας όπως: στις ωοθήκες, στην εξωτερική επιφάνεια της μήτρας, στο έντερο, την κύστη, στο περιτόνιο κ.λπ.
Αυτό που συμβαίνει στην ενδομητρίωση είναι ότι περιοχές εκτός του ενδομητρίου αρχίζουν να συμπεριφέρονται όπως ο βλεννογόνος στην εσωτερική κοιλότητα της μήτρας.

Τα συμπτώματα
Η εμφάνιστη αυτού του ιστού προκαλεί ενοχλητικά συμπτώματα με τον πόνο να είναι το κυρίαρχο, συνήθως στην περιοχή της κοιλιάς. Άλλα είναι:

Συμπτώματα από το γαστρεντερικό
Δυσμηνόρροια
Βαριά εμμηνορρυσία
Υπογονιμότητα

Η πάθηση εκδηλώνεται συνήθως με την αρχή της περιόδου της γυναίκας και μπορεί να παραμείνει αδιάγνωστη για αρκετά χρόνια, παρά το γεγονός ότι οι μελέτες έχουν δείξει ότι μπορούν να εμφανιστούν συμπτώματα έως και 5 χρόνια πριν από τη διάγνωση της πάθησης. Οι γιατροί υποψιάζονται την εμφάνιση ενδομητρίωσης εάν η γυναίκα έχει δυσμηνόρροια και κληρονομικότητα.

Η θεραπεία
Η θεραπεία της ενδομητρίωσης στοχεύει στον περιορισμό των συμπτωμάτων και όχι στην πρωταρχική αιτία εμφάνισής της, η οποία στην πλειονότητα των περιπτώσεων παραμένει άγνωστη. Ο γιατρός συνήθως χορηγεί:

Παυσίπονα
Ορμονική θεραπεία
Αντισυλληπτικά

Λύση αποτελεί το χειρουργείο όταν η ασθενής βιώνει έντονους πόνους, έχει ενδομητριωσικές κύστεις στις ωοθήκες ή έχει προβλήματα γονιμότητας. Το χειρουργείο γίνεται λαπαροσκοπικά. Ο χειρουργός αφαιρεί τις ενδομητριωσικές κύστεις ή αφαιρεί τον ενδομητριωσικό ιστό με λέιζερ. Εάν το πρόβλημα είναι εκτεταμένο μπορεί να απαιτηθεί η διενέργεια ανοιχτού χειρουργείου. Ωστόσο, σήμερα είναι σπανιότερες αυτές οι περιπτώσεις.

Πρέπει να αφαιρούνται;

Οι επιστήμονες τα θεωρούν αθώα, ωστόσο η εμφάνισή τους κάποιες φορές συνοδεύεται από ενοχλητικά συμπτώματα για τις γυναίκες. Τα ινομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι που εμφανίζονται στη μήτρα και έχουν μέγεθος από μερικά χιλιοστά έως και κάποια εκατοστά. Η αιτία εμφάνισής τους είναι άγνωστη, ωστόσο φαίνεται ότι υπάρχει κάποια σχέση με τις γυναικείες ορμόνες, τα οιστρογόνα. Γι’ αυτό το λόγο και κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης, όπου παύει η παραγωγή οιστρογόνων, τα ινομυώματα συρρικνώνονται ή και εξαφανίζονται. Συνηθέστερα εμφανίζεται σε γυναίκες κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ή της περιεμμηνοπαυσιακής τους ηλικίας.

Τα συμπτώματα
Η εμφάνιση ινομυωμάτων συνοδεύεται από ορισμένα ενοχλητικά συμπτώματα για τις γυναίκες, η ένταση των οποίων εξαρτάται από το μέγεθος και τον αριθμό των ινομυωμάτων. Τα σημαντικότερα συμπτώματα είναι:

Πόνος & αίσθηση βάρους
Μεγαλύτερη από το φυσιολογικό απώλεια αίματος κατά την περίοδο ή και στο ενδιάμεσο αυτής.
Δυσμηνόρροια (πόνος κατά την περίοδο της εμμήνου ρύσεως)
Συχνουρία, ουρολοιμώξεις ή και δυσκολία στην ούρηση.
Γαστρεντερικές διαταραχές (δυσκοιλιότητα)
Προβλήματα γονιμότητας

Εμπόδιο στην τεκνοποίηση
Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η παρουσία ινομυωμάτων ανάλογα με τη θέση τους δημιουργούν εμπόδιο στη φυσιολογική σύλληψη αλλά και ότι δυσκολεύουν την εμφύτευση των εμβρύων στην εξωσωματική γονιμοποίηση. Φαίνεται ότι αν τα ινομυώματα εμφανιστούν στο ενδομήτριο αυξάνεται ο κίνδυνος αυτόματης αποβολής στο πρώτο τρίμηνο της κύησης. Επίσης μπορεί να αποφράξουν τις σάλπιγγες ή και να επηρεάσουν τη λειτουργεία των ωοθηκών.

Η θεραπεία
Το μέγεθος των ινομυωμάτων, ο αριθμός τους και η ηλικία της γυναίκας, καθορίζουν και τη θεραπεία που θα επιλέγει ο εξειδικευμένος γιατρός για την αντιμετώπισή τους. Μετά τη γυναικολογική εξέταση και το υπερηχογράφημα του γεννητικού συστήματος ο γιατρός μπορεί να επιλεξει να μην αφαιρέσει τα ινομυώματα αν αυτά δεν δίνουν συμπτώματα ή δεν επηρεάζουν τη γονιμότητα της γυναίκας. Η αναγκαιότητα αφαίρεσης ή μη των ινομυωμάτων αποτελεί πόλο αντιπαράθεσης μεταξύ της επιστημονικής κοινότητας. Σε κάθε περίπτωση τα ινομυώματα πρέπει να αφαιρούνται όταν προκαλούν λειτουργικά προβλήματα στις γυναίκες ή ευθύνονται για αιμορραγίες. Ωστόσο, οι γυναίκες που έχουν ινομυώματα αλλά δεν επηρεάζουν την υγεία τους ενδεχομένως να μη χρειάζεται να χειρουργηθούν. Η χειρουργική αφαίρεση γίνεται είτε λαπαροσκοπικά είτε με τη μέθοδο της κλασσικής χειρουργικής.