NGS: Η πιο εξελιγμένη εξέταση για προεμφυτευτικό έλεγχο των εμβρύων

Για πλήρη έλεγχο της υγείας των εμβρύων

Ο προεμφυτευτικός έλεγχος διασφαλίζει την υγεία των εμβρύων που θα εμφυτευτούν στη μήτρα της γυναίκας προκειμένου να επιτευχθεί η εγκυμοσύνη.

Αρχικά οι εμβρυολόγοι γενετιστές ήλεγχαν 9 από τα 23 χρωμοσώματα, τα οποία είναι γνωστό ότι ευθύνονται για την εκδήλωση σοβαρών συνδρόμων. Σήμερα, μία τελευταία εξέταση που ονομάζεται a-CGH ελέγχει και τα 23 χρωμοσώματα του εμβρύου αποκλείοντας γενετικές ανωμαλίες που θέτουν σε κίνδυνο όχι μόνο την υγεία του εμβρύου αλλά και την πορεία της εγκυμοσύνης.

Οι νέες τεχνικές

Για επιτυχία στην εξωσωματική
Η πρώτη επιτυχής εξωσωματική γονιμοποίηση έγινε το 1973 και δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση The Lancet προκαλώντας τον θαυμασμό της παγκόσμιας κοινότητας. Ωστόσο, κράτησε μερικές μόνο ημέρες. Πέντε χρόνια αργότερα γεννήθηκε το πρώτο παιδί από εξωσωματική γονιμοποίηση, η Louise Brown, στις 25 Ιουλίου του 1978.

Από τότε μέχρι σήμερα έχουν συντελεστεί επαναστάσεις στον τομέα της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Πλέον έχουμε καλύτερες μεθόδους διάγνωσης των προβλημάτων γονιμότητας τόσο στη γυναίκα όσο και στον άνδρα. Η χορήγηση ποιοτικότερων φαρμάκων έλυσε τα χέρια εμάς των επιστημόνων για την παραγωγή ώριμων ωαρίων και την προετοιμασία της μήτρας για την εμβρυομεταφορά. Ταυτόχρονα, οι συνθήκες διατήρησης του γενετικού υλικού στο εργαστήριο έχουν αναβαθμιστεί.
Σήμερα κάθε γυναίκα ή άνδρας με προβλήματα γονιμότητας έχει πολλαπλάσιες πιθανότητες να τεκνοποιήσει σε σχέση με το παρελθόν και η απάντηση στο ερώτημα όλων των ζευγαριών για το “τι θα εξασφαλίσει την επιτυχία” κρύβεται σε δύο πολύ σημαντικούς παράγοντες: την ενημέρωση και την εξειδίκευση του γιατρού αλλά και την εφαρμογή εκ μέρους του όλων των νέων τεχνικών που αφορούν στην εξωσωματική γονιμοποίηση.

“Κλειδί” η εξατομίκευση
Η πλειονότητα των ζευγαριών που με επισκέπτεται στο ιατρείο θέλει να ακούσει τι ποσοστό επιτυχίας έχει για μια επιτυχή εγκυμοσύνη. Άραγε, κρύβεται στα νούμερα το μυστικό της επιτυχίας; Σίγουρα όχι. Η μελέτη των ειδικών χαρακτηριστικών της γυναίκας είναι η μόνη μέθοδος που εξασφαλίζει την επιτυχία χωρίς να ταλαιπωρηθεί το ζευγάρι. Αυτό σημαίνει ότι είναι πολύ σημαντικό πριν ξεκινήσει ο πρώτος κύκλος της εξωσωματικής να γίνουν πολύ εξειδικευμένες εξετάσεις με στόχο: την ανάλυση του ορμονικού προφίλ, τη μελέτη της κατάστασης της μήτρας αλλά και κοινές αιματολογικές εξετάσεις που πολύ συχνά υποτιμούνται από τους επιστήμονες. Για παράδειγμα, ελέγχοντας την πηκτικότητα του αίματος της γυναίκας διασφαλίζουμε αυξημένα ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής. Όταν ο γιατρός έχει τα αποτελέσματα αυτών των εξετάσεων, μπορεί να χαράξει τη στρατηγική που θα ακολουθήσει προκειμένου να επιτευχθεί η εγκυμοσύνη χωρίς ταυτόχρονα να ταλαιπωρηθεί η γυναίκα.

Ουκ εν τω πολλώ το ευ
Αυτή είναι η απάντηση που δίνω στις γυναίκες όταν εκείνες με ρωτάνε αν θα χρειαστεί να πάρουν μεγάλες δόσεις φαρμάκων. Πλέον τόσο η εμπειρία όσο και οι επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι αποφεύγοντας πρωτόκολλα με μεγάλες δόσεις ορμονικών φαρμάκων προκειμένου να παραχθούν πολλά ωάρια, ενδεχομένως να αυξάνεται η πιθανότητα επιτυχούς έκβασης της εξωσωματικής. Σήμερα, τείνει να γίνει πεποίθηση στους επιστήμονες ότι η ήπια διέγερση (mild stimulation) παράγει ωάρια καλύτερης ποιότητας ενώ ταυτόχρονα δεν επιβαρύνει τον οργανισμό της γυναίκας. Μάλιστα, πολλές φορές σε επιλεγμένα ζευγάρια συστήνω τη μέθοδο της εξωσωματικής χωρίς φάρμακα διότι υπό προϋποθέσεις μπορούμε να έχουμε εξίσου καλά αποτελέσματα χωρίς να ταλαιπωρηθεί με φάρμακα η γυναίκα.

Υγιή έμβρυα
Έχει περάσει η περίοδος όπου ο κόσμος θεωρούσε ότι τα παιδιά της εξωσωματικής υπολείπονται εκείνων που γεννήθηκαν με φυσιολογική σύλληψη. Μάλιστα σήμερα τα δημοσιεύματα στον τύπο -υπερβολικά κατά τη γνώμη μου- μιλούν για το ακριβώς αντίθετο φαινόμενο: ότι δηλαδή τα παιδιά της εξωσωματικής είναι πιο υγιή. Στην πολύ συχνή ερώτηση που μου θέτουν τα ζευγάρια για τα λεγόμενα “τέλεια μωρά” απαντώ εξηγώντας την επανάσταση στην προεμφυτευτική γενετική διάγνωση.
Πλέον, είμαστε σε θέση να εμφυτεύσουμε στη μήτρα της γυναίκας τα πιο υγιή από τα έμβρυα που έχουν γονιμοποιηθεί στο εργαστήριο, αφού τα έχουμε υποβάλλει σε εξειδικευμένους γενετικούς ελέγχους αποκλείοντας όσα έχουν σπάνιες χρωμοσωμικές ή άλλες γενετικές ανωμαλίες.
Η τεχνική A-CGH που εφαρμόζουμε είναι η αιχμή της προεμφυτευτικής διάγνωσης καθώς ελέγχει όχι μόνο τα 8-9 χρωμοσώματα που ελέγχονταν στο παρελθόν αλλά και τα 23. Όταν διασφαλίσουμε ότι το έμβρυο που εμφυτεύουμε στη μήτρα είναι υγιές, αυξάνουμε και την πιθανότητα επιτυχίας της εξωσωματικής.

Εξωσωματική χωρίς φάρμακα

Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή

Εφαρμόζεται από το 1978, ωστόσο τα τελευταία χρόνια κερδίζει έδαφος η εξωσωματική γονιμοποίηση χωρίς τη χορήγηση φαρμάκων που επηρεάζουν τη ωορηξία της γυναίκας.

Οι επιστήμονες ονομάζουν αυτή τη μέθοδο εξωσωματική σε φυσιολογικό κύκλο. Ο εξειδικευμένος ιατρός παρακολουθεί τη φυσιολογική ωορηξία της μέλλουσας μητέρας με υπερήχους και ορμονικό έλεγχο. Κάθε μήνα, φυσιολογικά, οι γυναίκες παράγουν ένα ωάριο, το οποίο όταν ωριμάσει εγκαταλείπει την ωοθήκη και περνάει στη σάλπιγγα. Σε αυτό το σημείο, ο ειδικός αναρροφά το ωάριο και το γονιμοποιεί στο εργαστήριο με το καλύτερο δυνατό σπερματοζωάριο, από το δείγμα του σπέρματος. Μετά από τρεις μέρες γίνεται η εμβρυομεταφορά, δηλαδή η εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου στη μήτρα.

Η μέθοδος απευθύνεται σε γυναίκες που δεν επιθυμούν να πάρουν την ορμονική θεραπεία που βοηθάει στην παραγωγή περισσότερων του ενός ωαρίου ή και σε γυναίκες που έχουν κάνει πολλές προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης και δεν θέλουν να επιβάρύνουν άλλο τον οργανισμό τους με φάρμακα. Αν και όλες οι υπογόνιμες γυναίκες μπορούν να υποβληθούν σε αυτή τη μορφή εξωσωματικής γονιμοποίησης, καλό είναι να επιλέγουν σε συνεργασία με τον γιατρό τους τη μέθοδο που ταιριάζει στο δικό τους προφίλ. Άλλωστε με την εξωσωματική με φυσιολογικό κύκλο μειώνεται αρκετά το ποσοστό επιτυχίας καθώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο ένα ωάριο για τη γονιμοποίηση.

Ήπια Διέγερση (Mild Stimulation)
Με τη μέθοδο αυτή χορηγούνται σε χαμηλές αλλά επαρκείς δόσεις γοναδοτροπίνες ώστε να παραχθεί μικρή ποσότητα ωαρίων. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η παραγωγή πέραν του ενός ωαρίου χωρίς να χρησιμοποιούνται υψηλές δόσεις που εν δυνάμει εγκυμονούν κινδύνους για τη γυναίκα.

Στάδια εξωσωματικής γονιμοποίησης

Από την ωοληψία έως και την εγκυμοσύνη

Είναι κοινή διαπίστωση παγκοσμίως ότι ο σύγχρονος άνθρωπος με την πάροδο των ετών γίνεται υπογόνιμος. Ο αριθμός των σπερματοζωαρίων στους άνδρες μειώνεται δραματικά, ενώ οι γυναίκες επιλέγουν να τεκνοποιήσουν σε μεγαλύτερη ηλικία, όταν η παραγωγή των ωαρίων τους έχει περιοριστεί.

Για την πλειονότητα των ζευγαριών η εξωσωματική γονιμοποίηση μπορεί να δώσει λύση στο πρόβλημα της υπογομιμότητας. Σύμφωνα με τις τελευταίες επιστημονικές απόψεις, όταν ένα ζευγάρι δεν μπορεί να τεκνοποιήσει συνειδητά επί 12 έως 18 μήνες, καλό θα είναι να επισκεφθεί έναν ειδικό σε θέματα γονιμότητας.

Τα στάδια της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι τα εξής:

1ο: Φάρμακα
Ο γιατρός χορηγεί στη γυναίκα φάρμακα που έχουν ως στόχο την ελεγχόμενη παραγωγή ωαρίων. Οι ωοθήκες διεγείρονται με τη χορήγηση συγκεκριμένων ορμονών που βοηθούν στην παραγωγή πολλαπλών ωοθυλακίων, άρα και ωαρίων.

Μετά την εμβρυομεταφορά η γυναίκα λαμβάνει οιστρογόνα, προγεστερόνη, ασπιρίνη και κορτιζόνη. Αυτές οι ουσίες ενισχύουν την εμφύτευση των εμβρύων στη μήτρα και την πιθανή εγκυμοσύνη.

2ο :Λήψη ωαρίων και σπέρματος
Σε άσηπτες συνθήκες (χειρουργικές συνθήκες), ο εξειδικευμένος γιατρός λαμβάνει τα ωάρια από τις ωοθήκες της γυναίκας. Η λήψη γίνεται με τη χρήση υπερήχου και μιας λεπτής βελόνας η οποία παρακεντά τα ωοθυλάκια. Η διαδικασία είναι ανώδυνη διότι πραγματοποιείται με μέθη.

Την ίδια στιγμή γίνεται η συλλογή σπέρματος, είτε με εκσπερμάτιση του άνδρα και επιλογή ενός ικανοποιητικού αριθμού σπερματοζωαρίων με καλή κινητικότητα και μορφολογία, είτε με μία τεχνική που λέγεται TESE. Η TESE αφορά σε άνδρες με αζωοσπερμία εκείνους δηλαδή που δεν έχουν καθόλου σπερματοζωάρια. Η λήψη γίνεται στο χειρουργείο με τοπική αναισθησία και παρακέντηση από τους όρχεις.

3ο: Γονιμοποίηση
Στην κλασική εξωσωματική γονιμοποίηση οι εξειδικευμένοι εμβρυολόγοι τοποθετούν τοποθετούν τα ωάρια με τα σπερματοζωάρια σε ειδικές θήκες που περιέχουν καλλιεργητικό υγρό. Η γονιμοποίηση επιτυγχάνεται όταν το σπερματοζωάριο διεισδύσει στο ωάριο. Μετά από 18 ώρες το ζευγάρι γνωρίζει πόσα ωάρια έχουν γονιμοποιηθεί.
Κάποιες φορές αυτή η διαδικασία γίνεται με την τεχνική της μικρογονιμοποίησης (ICSI). Οι ειδικοί επιλέγουν τα πλέον κατάλληλα ωάρια και με μια πολύ λεπτή βελόνα εγχύουν το σπερματοζωάριο. Έπειτα τοποθετούν τα γονιμοποιημένα ωάρια στον επωαστικό κλίβανο.

4ο: Εμβρυομεταφορά
Δύο έως και έξι μέρες μετά τη γονιμοποίηση, τα έμβρυα που έχουν αναπτυχθεί στον επωαστικό κλίβανο τοποθετούνται στη μήτρα. Η διαδικασία είναι ανώδυνη και πρέπει να γίνεται υπό άσηπτες συνθήκες σε εξειδικευμένα πιστοποιημένα κέντρα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Λίγες ώρες μετά η γυναίκα επιστρέφει σπίτι της. Καλό θα είναι τις επόμενες δύο μέρες να αποφεύγει την έντονη σωματική δραστηριότητα.

Τί γίνεται με τα υπόλοιπα έμβρυα;
Τα έμβρυα που δεν έχουν μεταφερθεί στη μήτρα και τα οποία είναι καλής ποιότητας μπορούν να καταψυχθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν σε επόμενη κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Προεμφυτευτικός Έλεγχος

Για ελεγμένα γενετικά έμβρυα

Ο προεμφυτευτικός έλεγχος πριν μεταφερθεί το έμβρυο στη μήτρα της γυναίκας “έλυσε τα χέρια” των επιστημόνων δίνοντας απάντηση στο εξής ηθικό και επιστημονικό ζήτημα: Αν κατά τη διάρκεια της φυσικής γονιμοποίησης τα έμβρυα με γενετικές ανωμαλίες απορρίπτονται αυτόματα από τη φύση, τί γίνεται με αυτά τα έμβρυα κατά την εξωσωματική γονιμοποίηση;

Ο προεμφυτευτικός γενετικός έλεγχος εξετάζει ποια έμβρυα έχουν γενετικές ανωμαλίες και επιτρέπει στους ειδικούς να εμφυτεύσουν στη μήτρα της γυναίκας μόνο τα υγιή.

Η εξέταση γίνεται την τρίτη ημέρα ανάπτυξης των γονιμοποιημένων ωαρίων. Ο εμβρυολόγος αφαιρεί ένα κύτταρο από κάθε έμβρυο και τα παραδίδει στον εξειδικευμένο γενετιστή. Εκείνος ελέγχει τον αριθμό των χρωμοσωμάτων ή και την μοριακή ανάλυση του DNA. Με αυτή την εξέταση μπορούν να διαγνωστούν κληρονομικά μεταδιδόμενες ασθένειες όπως για παράδειγμα η αιμορροφιλία, η κυστική ίνωση ή η μεσογειακή αναιμία. Επίσης διαγιγνώσκονται σύνδρομα που σχετίζονται με τον αριθμό των χρωμοσωμάτων, όπως το σύνδρομο Down.

Αν μία γυναίκα έμενε έγκυος φυσικά και το έμβρυο στη μήτρα της είχε κάποια χρωμοσωμική ανωμαλία, τότε θα υπήρχαν 50% πιθανότητες να αποβάλλει. Τώρα, με την εξωσωματική γονιμοποίηση και τον προεμφυτευτικό έλεγχο οι επιστήμονες μπορούν να ορίσουν όχι μόνο ποια έμβρυα θα εμφυτεύσουν στη μήτρα αλλά και το γενετικό τους προφίλ, διασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο της υγεία των εμβρύων αλλά και την επιτυχία της εγκυμοσύνης. Με αυτή την εξέταση οι ερευνητές είδαν ότι μειώνεται η συχνότητα απόβολών στο πρώτο τρίμηνο της κύησης κατά 15% ενώ ταυτόχρονα αυξάνονται οι πιθανότητες για ένα υπογόνιμο ζευγάρι να τεκνοποιήσει.

Πότε είναι απαραίτητος
Ο προεμφυτευτικός έλεγχος συστήνεται σε μητέρες άνω των 40 ετών, οσες έχουν ιστορικό πολλαπλών αποτυχημένων προσπαθειών εξωσωματικής γονιμοποίησης καθώς και για γυναίκες με πολλαπλές αποβολές στο πρώτο τρίμηνο της κύησης. Τελευταία συστήνεται ο PGS και σε ζευγάρια με σοβαρή ανδρική υπογονιμότητα. Επίσης, επιλέγεται από τους ειδικούς όταν υπάρχει κληρονομικότητα στην εμφάνιση χρωμοσωμικών ανωμαλιών ή όταν υπάρχει ήδη ένα παιδί με γενετικό σύνδρομο.

Σπερματέγχυση

Η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή με σπερματέγχυση στη μήτρα αποτελεί μία εναλλακτική και ελάχιστα επεμβατική διαδικασία με πολύ καλά αποτελέσματα.

Ο γιατρός παρακολουθεί τον κύκλο ωορηξίας της γυναίκας με τη βοήθεια υπερήχων. Την ημέρα που απελευθερώνεται το ωάριο (ωορηξία) από τις ωοθήκες ο σύντροφος δίνει δείγμα σπέρματος, το οποίο αφού επεξεργαστεί ελαφρώς χρησιμοποιείται για τη διαδικασία της σπερματέγχυσης. Η διαδικασία επεξεργασίας του σπέρματος αφορά στην επιλογή των πιο υγιών σπερματοζωαρίων.

Η σπερματέγχυση γίνεται με τη χρήση ενός λεπτού καθετήρα. Το σπέρμα τοποθετείται στην κοιλότητα της μήτρας και έπειτα η ακολουθία της γονιμοποίησης εξελίσεται φυσιολογικά.

Απαραίτητη προϋπόθεση για ένα ζευγάρι προκειμένου να υποβληθεί σε αυτή τη διαδικασία είναι από τη μία να μην υπάρχουν ανατομικά προβλήματα στο γεννητικό σύστημα της γυναίκας (λειτουργικές σάλπιγγες) και από την άλλη το σπέρμα του άνδρα να περιέχει καλής ποιότητας σπερματοζωάρια (ως προς την κινητικότητα, τη μορφολογία και τον αριθμό).

Γυναικεία Υπογονιμότητα

Γυναίκα

Τι επηρεάζει τη γονιμότητά της

Ηλικία: Όσο αυξάνεται η ηλικία της γυναίκας, τόσο μειώνεται η γονιμότητά της επειδή οι ωοθήκες αρχίζουν να υπολειτουργούν.

Πολυκυστικές Ωοθήκες: Γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες συνήθως δεν έχουν φυσιολογική ωορρηξία.

Ενδομητρίωση: 
Είναι από τις συχνότερες αιτίες υπογονιμότητας των γυναικών.

Ινομυώματα: Εμφανίζονται στη μήτρα και είναι καλοήθεις όγκοι που επηρεάζουν τη γονιμότητα ανάλογα με τον αριθμό, το μέγεθος και τη θέση τους.

Ανατομικές βλάβες: Αυτές μπορεί να είναι είτε εκ γενετής δυσπλασίες είτε να οφείλονται σε χειρουργικές επεμβάσεις και λοιμώξεις. Μία από τις πιο συχνές ανατομικές βλάβες είναι η μειωμένη διαβατότητα των σαλπίγγων που μπορεί να οφείλεται σε προηγούμενες επεμβάσεις, σε πιθανή ενδομητρίωση ή σε παλιές λοιμώξεις.

Ορμόνες: Οι γυναίκες με ορμονικές διαταραχές έχουν πιο συχνά προβλήματα στην ωορηξία και στην έμμηνο ρύση.

Βάρος: Δεν είναι μόνο η παχυσαρκία που ευθύνεται για την υπογονιμότητα των γυναικών αλλά και το πολύ χαμηλό σωματικό βάρος. Σε κάθε περίπτωση το σωματικό λίπος αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην παραγωγή των ορμονών του οργανισμού.

Κάπνισμα: η νικοτίνη έχει αποδειχθεί ότι σχετίζεται με προβλήματα γονιμότητας.

Στρες: επηρεάζει το ορμονικό προφίλ των γυναικών και σχετίζεται με το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών αλλά και προβλημάτων γονιμότητας.

Εξωσωματική γονιμοποίηση

Εξωσωματική γονιμοποίηση με επιτυχία
Από τι εξαρτάται

Η πρώτη ερώτηση που δέχεται ο γιατρός στο αρχικό διερευνητικό ραντεβού με κάθε ζευγάρι αφορά στο ποσοστό επιτυχίας για μια επιτυχημένη εγκυμοσύνη. Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση ενέχει πολλούς κινδύνους, καθώς τα όρια της επιστήμης πολλές φορές ξεπερνώνται από την ίδια τη ζωή. Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο μία γυναίκα την οποία οι γιατροί διαβεβαιώνουν ότι δεν μπορεί να τεκνοποιήσει, εν τέλει να φέρνει στον κόσμο το παιδί της.

Η επιστήμη έχει ορίσει ειδικά χαρακτηριστικά που επηρεάζουν τις πιθανότητες για μια επιτυχή εγκυμοσύνη μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση. Αυτά είναι:
Η ηλικία: Όσο αυξάνεται η ηλικία της γυναίκας, τόσο μειώνεται και η πιθανότητα μιας επιτυχούς εξωσωματικής γονιμοποίησης. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η εξέλιξη τόσο των φαρμάκων όσο και των διαγνωστικών εργαλείων, έχουν συμβάλει στην αύξηση του ορίου ηλικίας τεκνοποίησης των γυναικών.
Το ορμονικό προφίλ: Ορισμένες ορμόνες είναι ενδεικτικές για τον αριθμό και την ποιότητα των ωαρίων που μπορεί να παράγει η γυναίκα.
Το μέγεθος και η ποιότητα των ωοθηκών.
Η παρουσία ανατομικών ανωμαλιών στη μήτρα ή και τις σάλπιγγες
Η ποιότητα και η ποσότητα του σπέρματος του άνδρα.
Η ψυχολογία: Έχουν γραφτεί τόμοι για το ρόλο της ψυχολογίας στην εξωσωματική γονιμοποίηση καθώς φαίνεται ότι πολλές φορές αποτελεί τον άγνωστο Χ στην εξίσωση που ορίζει την επιτυχή ή μη εγκυμοσύνη. Οι ειδικοί συστήνουν στο ζευγάρι όχι να πάψει να αγχώνεται, το οποίο θα ήταν ουτοπικό, αλλά να απομακρύνουν από τη ζωή τους συνήθειες ή και ανθρώπους που τους αγχώνουν για να τεκνοποιήσουν.

Επηρεάζουν τη γονιμότητα του άνδρα

Είναι κοινή διαπίστωση ότι η γονιμότητα του άνδρα έχει επηρεαστεί αρνητικά από τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Μάλιστα ορισμένοι επιστήμονες έχουν δηλώσει ότι παγκοσμίως τα σπερματοζωάρια μειώνονται μέρα με τη μέρα. 

Τα στοιχεία που φαίνεται ότι επηρεάζουν τη γονιμότητα του άνδρα είναι:

  • Ηλικία: Όσο πιο νέος ο άνδρας, τόσο πιο καλής ποιότητας είναι το σπέρμα του.
  • Κάπνισμα: Ο καπνός του τσιγάρου επηρεάζει τόσο τη σπερματογένεση, όσο και την ωρίμανση των σπερματοζωαρίων.
  • Ακτινοβολία: αποφύγετε να βάζετε το κινητό σας στην μπροστινή τσέπη του παντελονιού. Η ακτινοβολία και η χημειοθεραπεία ως μέθοδοι θεραπείας του καρκίνου επηρεάζουν σημαντικά τη γονιμότητα του άνδρα.
  • Στενά ρούχα και εσώρουχα: Οδηγούν σε αύξηση της θερμοκρασίας στην περιοχή των όρχεων προκαλώντας μείωση του αριθμού των σπερματοζωαρίων. Γι’ αυτό το λόγο αποφύγετε να φοράτε στενά ρούχα και εσώρουχα, να τοποθετείτε τον φορητό υπολογιστή στα πόδια σας, να κάνετε πολύ ζεστά μπάνια, σάουνα και τζακούζι.
  • Φάρμακα: Πείτε όχι στα στεροειδή που συνήθως σας συστήνει ο γυμναστής σας κάτω από το τραπέζι. Επίσης, ορισμένα αντιβιοτικά έχουν ενοχοποιηθεί για προβλήματα γονιμότητας.
  • Ρύπανση: Η ατμοσφαιρική ρύπανση ευθύνεται για βλάβες στο dna των σπερματοζωαρίων.
  • Παχυσαρκία: Όσο πιο πολλά τα παραπανήσια κιλά, τόσο λιγότερα τα σπερματοζωάρια. Το λίπος σχετίζεται άμεσα με την παραγωγή ορμονών οπότε η παχυσαρκία αλλά και το χαμηλό σωματικό βάρος σχετίζονται με προβλήματα γονιμότητας στους άνδρες.
  • Χημικά: Οι χημικές ενώσεις που εισέρχονται στον οργανισμό μας επηρεάζουν τη σπερματογένεση. Οι ειδικοί συστήνουν να μην πίνετε ζεστό καφέ σε πλαστικά ποτήρια.
  • Συχνότητα εκσπερμάτισης: Use it or loose it λένε οι επιστήμονες στα συνέδρια ανά τον κόσμο σημειώνοντας ότι όσο πιο συχνά εκσπερματίζει ένας άνδρας τόσο πιο ενεργοποιημένος είναι ο μηχανισμός παραγωγής σπερματοζωαρίων.
  • Άγχος: Το στρες φαίνεται να επηρεάζει τόσο άμεσα όσο και έμεσα τη γονιμότητα του άνδρα. Άμεσα επηρεάζει τη μορφολογία των σπερματοζωαρίων. Έμμεσα επηρεάζει τη γονιμότητα διότι επηρεάζει τη συχνότητα συνεύρεσης του ζευγαριού αλλά και τη στύση του άνδρα.

Ορμόνες

Φάρμακα στην εξωσωματική
Όσα πρέπει να γνωρίζετε
Μία αναζήτηση στο google με τις λέξεις κλειδιά: ορμόνες, εξωσωματική, κίνδυνοι προκαλούν αναμφισβήτητα ερωτηματικά για την ασφάλεια ή μη της χρήσης ορμονών στη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Πρόκειται άλλωστε για ένα θέμα που έχει διχάσει τόσο την κοινή γνώμη όσο και την επιστημονική κοινότητα. Ωστόσο η ιατρική είναι μία επιστήμη που στηρίζεται σε σαφή στοιχεία και αποδείξεις και όχι στον φόβο ή την προκατάληψη.

Έχοντας αυτό στον νου μας βλέπουμε ότι οι μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες που αφορούν στους πιθανούς κινδύνους από τη χρήση ορμονών στην εξωσωματική γονιμοποίηση δείχνουν ότι οι γυναίκες που έχουν λάβει ορμόνες για διέγερση των ωοθηκών …. δεν διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου των ωοθηκών και του μαστού από τον γενικό πληθησμό.

Τα φάρμακα
Οι ουσίες που χορηγούνται στις γυναίκες στοχεύουν στη διέγερση των ωοθηκών προκειμένου να δημιουργήσουν παραπάνω από ένα ωάρια άριστης ποιότητας και να υποστηρίξουν την εμφύτευση του εμβρύου στην κοιλότητα της μήτρας.
Ωστόσο, τα φάρμακα δεν είναι πάντα απαραίτητα. Η επιλογή της εξωσωματικής σε φυσικό κύκλο (δηλαδή η εξωσωματική χωρίς φάρμακα) μπορεί να διασφαλίσει την επιτυχία τεκνοποίησης χωρίς να ταλαιπωρηθεί η γυναίκα. Ωστόσο, αυτή η μέθοδος δεν είναι κατάλληλη για όλα τα ζευγάρια. Εναλλακτικά μπορεί να επιλεγεί ήπια διέγερση των ωοθηκών, με την οποία θα παραχθούν εξίσου καλής ποιότητας ωάρια.

Κίνδυνοι για ορισμένες γυναίκες
Γυναίκες που είναι πάνω από 40 και έχουν ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό εμφάνισης καρκίνου ή έχουν υποβληθεί σε περισσότερους από 3 κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης καλό θα ήταν να υποβληθούν σε τεχνητή γονιμοποίηση χωρίς φάρμακα. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται η υγεία της μητέρας και εκμηδενίζονται οι κίνδυνοι ανάπτυξης κακοήθειας λόγω της χορήγησης ορμονών. Σε κάθε περίπτωση όμως, η μέθοδος εξωσωματικής γονιμοποίησης θα πρέπει να επιλεγεί σε συνεργασία με τον εξειδικευμένο ιατρό, ο οποίος λαμβάνοντας υπόψη όλα τα δεδομένα θα επιλέξει την ιδανική μέθοδο για το ζευγάρι.